De kracht van DNA bij misdaad-onderzoek

We horen er best vaak over in het nieuws: hoe DNA bijdraagt aan het oplossen van misdaden. En dat is niet zo vreemd, want DNA is misschien wel de meest krachtige stof in ons hele universum. Een stof die bijvoorbeeld tienduizenden jaren kan blijven bestaan. Zo onthulde Japanse wetenschappers kort geleden nog dat men oeroud mammoet-DNA tot leven wisten te brengen door het in muizenembryo’s te injecteren. Voor DNA geldt dus: het mag dan misschien gestorven zijn, dood is het nog lang niet. En dus kan het een belangrijke bijdrage leveren bij het oplossen van soms wel een paar decennia oude mysteries.

Een ‘mooi’ voorbeeld: een aantal maanden geleden onthulden rechercheurs in de VS dat ze DNA hadden gebruikt om te bewijzen dat de beruchte seriemoordenaar Ted Bundy ook een vermiste tiener uit Utah had vermoord. Bundy had enkele uren voor zijn executie in 1989 al bekend dat hij in de jaren ’70 dertig moorden in zeven staten had gepleegd en gaf daarbij ook aan waar hij een aantal lichamen had achtergelaten. Veel slachtoffers, waaronder de 17-jarige Debra Kent uit Utah, zijn echter nooit gevonden en hun zaak was dus nooit officieel afgesloten.

Kniebot

Het balletje kwam vier jaar geleden echter aan het rollen toen een cold case-eenheid te horen kreeg dat de familie Kent in bezit was van een kniebot dat in 1989 door onderzoekers was ontdekt in de buurt van waar Bundy de overblijfselen van de tiener zou hebben achtergelaten. In die tijd stond DNA-testen echter nog in de kinderschoenen en kon men niets aanvangen met de vondsten. Nu in 2015 wist men op basis van het bot in combinatie met de DNA-monsters die de onderzoekers zelf hadden gevonden tot een match met het DNA van de familie te komen. Op basis hiervan ontvingen de Kents een officiële overlijdensakte en werd de zaak na meer dan 40 jaar eindelijk afgesloten.

Nog een voorbeeld uit de praktijk waarbij onderzoekers in South Dakota een vrouw konden arresteren in verband met een baby-achterlating van 38 jaar geleden! Deze zaak uit 1981 betrof de vondst van een dode pasgeboren jongen die was gewikkeld in bloedige dekens op de bodem van een sloot langs de weg. En in de decennia die volgden bleven onderzoekers aanwijzingen natrekken; zo werd in 2009 zelfs het lichaam van de jongen opgegraven om DNA-monsters te extraheren. Vanaf die tijd bleef men zoeken naar een genetische match, maar steeds zonder succes.

Familie-onderzoek

De doorbraak kwam dit jaar bij de arrestatie van een verdachte in de beruchte Golden State Killer-zaak. Hierbij werd door onderzoekers uit Californië voor de identificatie gebruik gemaakt van forensische genetische familie-onderzoek. Toen dezelfde techniek werd toegepast in de baby-achterlating-zaak kwam men al snel terecht bij een ​​57-jarige vrouw als de biologische moeder van de baby. Ze werd vervolgens beschuldigd van moord in de eerste graad, moord in de tweede graad en doodslag omdat ze het gezonde kind buiten in de kou heeft laten sterven.

Ook in Nederland kennen we natuurlijk verschillende misdaad-zaken waarbij volop DNA-onderzoek wordt ingezet. Denk bijvoorbeeld aan de moorden op Milica van Doorn (1992), Christel Ambrosius (2008), Marianne Vaatstra (2012) en Nicole van den Hurk (2014). Zeer veel aandacht kreeg ook het onderzoek naar de moord op Nicky Verstappen waarbij onder andere grootschalige DNA-verwantschapsonderzoek heeft plaatsgevonden. Uiteindelijk bleek er via een ander spoor een match te zijn met het DNA van de nu 56-jarige Jos Brech. Deze zaak loopt op dit moment nog steeds.

Eigen gebruik

Ook op persoonlijk vlak kan DNA je helpen bij het verkrijgen van informatie. Bijvoorbeeld over je afkomst, of om te bepalen of je wel echt de vader of moeder bent van een kind. En de DNA test kosten vallen erg mee. Al voor € 99,- kun je een DNA Profiel laten maken.